๑.พิศาลภพ แผ่นดินอันกว้างใหญ่
๒.เลอหล้า เหนือโลก บนโลก สูงเด่นในโลก
๓.ลบล่มสสวรรค์ ลบ = ทำให้หายไป ล่ม = ทำให้จม เช่น ล่มเรือ หมายความว่า ชนะ เมืองสวรรค์
๔.จรรโลงโลก พยุงโลก ค้ำจุนโลก
๕.กว่ากว้าง ( กว่า มาก เกิน โบราณ กว้า ก็มี ) ให้กว้างขวางมาก
๖.แผ่นผ้าง แผ่นพื้น
๗.เมืองเมรุ เมืองที่ตั้งอยู่บนยอดเขาพระสุเมรุ คือ เมืองสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
๘.ศรียุธเยนทร์ กรุงศรีอยุธยา หมายถึง ประเทศสยาม ก็ได้ แต่ในที่นี้หมายถึง กรุงเทพฯ
๙.แย้มฟ้า เบิกบานในท้องฟ้า รุ่งเรืองในท้องฟ้า
๑๐.แจกแสงจ้า ส่องแสงจ้า
๑๑.เจิดจันทร์ (เจิด เชิด เกิน) งามกว่าแสงจันทร์
๑๒.รพิพรรณ แสงอาทิตย์
๑๓.ขุนหาญ ขุนพล แม่ทัพ
๑๔.ห้าว กล้า
๑๕.แหนบาท ทเฝ้าพระบาท เฝ้าพระเจ้าแผ่นดิน
๑๖.ส่ายเศิก สลัดข้าศึก ปราบข้าศึก
๑๗.เหลี้ยนล่งหล้า เตียนตลอดโลก
๑๘.เภริน กลอง
๑๙.เข็ญข่าวยิน ได้ฟังข่าวอันน่ากลัว
๒๐.ยอบตัว หมอบ
๒๑.ควบ รวมกัน
๒๒.ละล้าว เกรงกลัว
๒๓.ไท ผู้เป็นใหญ่ พระเจ้าแผ่นดิน
๒๔.มาลย์ ดอกไม้ ในที่นี้คือ ดอกไม้เงินดอกไม้ทองเป็นเครื่องบรรณาการ
๒๕.ขอออก ขอขึ้น ขอเป็นเมืองขึ้น
๒๖.อ้อมมาอ่อน พยายามมาอ่อนน้อม
๒๗.แผ่นฟ้า เมืองสวรรค์
๒๘.ให้แผ้ว ให้แจ่มแจ้ง
๒๙.เลี้ยงทแกล้วให้กล้า บำรุงทหารให้กล้าแข็ง
๓๐.พระยศไท้เทิดฟ้า พระเกียรติยศพระองค์ (ไท้) ชูเชิดถึงเมืองสวรรค์
๓๑.เทพไท้ เทวดาผู้เป็นใหญ่
๓๒.ธรณินทร์ ผู้เป็นใหญ่ในแผ่นดิน พระเจ้าแผ่นดิน
๓๓.กล้ำ ในที่นี้หมายถึง เชยชม
๓๔.เลื่อน พาไป
๓๕.ชาย พัด
๓๖.ชัก ทำให้
๓๗.อุมา คือ พระอุบา ชายาพระอิศวร
๓๘.ลักษมี คือ พระลักษมี ชายาพระนารายณ์
๓๙.สวยมภูว พระผู้เป็นเอง คือ พระอิศวร
๔๐.จักรี ผู้ทรงจักร คือ พระนารายณ์
๔๑.เกลือก หาก บางที
๔๒.ตรีโลก สามโลก คือ มนุษย์ สวรรค์ บาดาล
๔๓.เมียงม่าน แอบมองผ่านหลังม่าน
๔๔.คล่าว ไหลหลั่ง
๔๕.เรือแผง เรือมีม่านบัง สำหรับกุลสตรีในสมัยก่อนนั่ง
๔๖.คล้อง รับ
๔๗.บก แห้ง
๔๘.ไล้ ลูบหรือทาละเลงไปทั่ว
๔๙.เบญจลักษณ์ ลักษณะอันงดงาม ๕ ประการของสตรี ได้แก่ ผมงาม คือ มีผมเป็น งางาม เนื้องาม คือ มี
ริมฝีปากงามแดงดังผลตำลึง ฟันงาม คือ มีฟันเรียบขาว ผิวงาม คือ มีผิวละเอียดอ่อน และวัยงาม คือ เนื้อหนัง ยังเต่งตึงอยู่จนแก่ หรือแม้จะคลอดบุตรกี่ครั้งแล้วก็ตาม
๕๐.จาก ชื่อต้นไม้ (กริยา=จาก)
๕๑.แจกก้าน แตกกิ่งก้าน
๕๓.ต่ายแต้ม มีรูปรอยกระต่าย
๕๔.ตระนาว ชื่อเมืองน่าจะหมายถึง ตระนาวศรี
๕๕.ตระหน่ำ ซ้ำเติม
๕๖.ท่ง ทุ่ง
๕๗.หิมเวศ หิมพานต์ เป็นชื่อป่าที่เชิงเขาพระสุเมรุ ในที่นี้หมายถึงป่าทั่วๆไป
๕๘.พักเนตร พระอินทร์ ซึ่งมีนามว่า สหัสนัยน์
๕๙.พักตร์สี่แปด โสตสี่หน้า คือ พระพรหม
๖๐.กฤษณะ คือ พระนารายณ์
๖๑.พิโยค พลัดพราก
๖๒.ร่ำรื้อ คล่ำครวญซ้ำไปซ้ำมา
๖๓.นทีสี่สมุทร มหาสมุทรที่อยู่รอบเขาพระสุเมรุจากไตรภูมิโลกวินิจฉยกถา กล่าว ว่ามหาสมุทรด้านทิศตะวันออกชื่อ ขีรสาคร มีน้ำสีขาว
มหาสมุทรด้านทิศใต้ชื่อ นีลสาร น้ำสีน้ำเงินอมม่วง
มหาสมุทรด้านทิศตะวันตกชื่อ ผลิกสาคร มีน้ำสีขาวใส
มหาสมุทรด้านทิศเหนือชื่อ ปีตสาคร มีน้ำสีเหลือง
๖๔.ติมิงคล์ ชื่อปลาใหญ่หนึ่งในเดตัวที่อยู่ในแม่น้ำสีทันดรที่กั้นระว่า
เขาสัตตบริภัณฑ์ (เขา ๗ ลูก) ที่อยู่รอบเขาพระสุเมรุ
๖๕.ผาย แผ่กว้างออก
๖๖.ผาด ผ่าน เคลื่อนไปอย่างเร็ว
๖๗.เถ้า คำโทโทษ คือ เท่า
๖๘.รุม ร้อน
๖๙.พวงมาเลศ พวงดอกไม้ หมายถึง นางอันเป็นที่รัก
๗๐.พิมล ปราศจากมลทิน
๗๑.จาร จาลึก บันทึก
๗๒.เลข เขียนหนังสือ
๗๓.หยาดฟ้า งามราวกับลงมาจากฟ้า
๗๔.ขั้น มาจากโคล่น หมายถึง ล้ม ทลายลง
๗๕.หกฟ้า สวรรค์ ๖ ชั้น
๗๖.สี่หล้า ทวีปทั้งสี่ คือ อุตตรกุรุทวีป (เหนือ) ชมพูทวีป (ใต้)บุพพวิเทห ทวีป(ตะวันออก)อมรโคยาน ทวีป(ตะวันตก)
๗๗.ร่ำ พูดซ้ำ
๗๘.กำสรวล โศกเศร้า คร่ำครวญ
๗๙.ครุ่น บ่อย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น